Yüksek Riskli Gebelik
Hamileliklerin pek çoğu problemsiz seyreder ve hayal edilen sağlıklı
bebek ve anne ile mutlu "sona" veya "başlangıca" ulaşır. Ancak bazı
hamileliklerde ya baştan var olan veya ilerleyen gebelik haftalarında
ortaya çıkan, bazen annenin bazen bebeğin ve çoğu zaman da her ikisinin
sağlığını tehdit eden problemler ortaya çıkar. İşte bu hamileliklere
doğum biliminde genel olarak "Riskli Gebelik" nitelemesi yapılmaktadır.
Tanımında da belirttiğimiz gibi baştan çok normal görünen bir
hamilelikte bile sonradan ciddi problem yaşanabileceği için "riskli"
olsun olmasın bütün gebeliklerin uzman takibi altında olması büyük önem
taşır. Doğum uzmanları anne veya bebek açısından normalin dışına çıkan
çoğu sorunu çözümleyebilir ancak oldukça karmaşık bazı durumlarda bu
konularla öncelikle uğraşan Perinatoloji- Fetal Tıp merkez ve
uzmanlarının yardımına başvururlar. Anne adayının yüksek tansiyon,
şeker, kalp, böbrek, karaciğer vs. gibi bazı hastalıkları hamilelik
süresince ağırlaşma eğilimine girer. Bu nedenle bebek için plan
yapıldığında genel sağlık sorunlarının varlığı veya derecesi
belirlenmelidir. Bu hiçbir zaman genel sağlık problemleri olan bir
kadının anne olamayacağı anlamına gelmez. Hatta şunu önemle belirtmek
gerekir ki toplumda birçok çocuk sahibi olabilecek kadın yersiz ve
abartılmış uyarılar yüzünden gebelikten kaçınmaktadır. Kendini bu
durumda bulan herkes mutlaka birden fazla uzman görüşü almalı ve bebek
sahibi olmaktan gereksiz yere mahrum olmamalıdır. Bağışıklık sistemine
ait hastalıklar gebelikte değişik seyir gösterirler. Örnek olarak Lupus
ağırlaşabilir, aynı kalabilir veya iyiye doğru da gidebilir. Astım
genellikle hamilelikte daha iyiye gitme eğilimindedir. Hamilelikte
birçok cilt problemi ortaya çıkar; ama pek çoğu önemsizdir ve doğumla
beraber geçer, sadece seyrek görülen bazı cilt hastalıkları ağır
seyredebilir. Hamilelik damarlar ve kan pıhtılaşmasında değişiklikler
yaratır. Bu yüzden kanın zor veya kolay pıhtılaşmasına yol açan
hastalıklar gebelikle yakından ilgilidir. Anne adayının daha önce
düşükler yapmış olması sebebi bilinsin bilinmesin mevcut gebeliği de
riskli kılar. Önceki düşüklerin haftası, nasıl olduğu gibi detaylar ve
kan testleri ile mevcut gebelik takibi yönlendirilir. Çok erken
düşüklerde kromozom anormallikleri , üç-altı ay arasında düşüklerde
rahim boynu yetmezliği, daha sonraki fetal-doğum öncesi bebek- ölümü
durumlarında annenin veya bebeğin hastalıkları araştırılır. Tümörler
genç kadınlarda hamilelik sırasında veya öncesinde ender olarak
karşımıza çıkabilir. Serviks-rahim boynu veya rahim ağzı kanseri, meme
kanseri ve Lösemi grubu hastalıklar bu alanda en çok rastlananlardır.
Gebelik öncesi veya başlangıcında memede kitle olup olmadığı yakın
zamanda bir smear (rahim ağzından alınan sürüntü testi) yapılıp
yapılmadığı konusu unutulmamalıdır. Tümörlerin değişik tip ve davranış
biçimi olması nedeni ile gebeliğin devamı, sonlandırılması, veya
gebelik sırasında operasyonu her biri için faklılık gösterir.
Günümüzün bu alanda en ileri teknolojilerinden biri de tümör dolayısı
ile yumurtalıkların alınması veya yumurtalıkların harabiyetine yol
açaçak radyoterapi-ışın tedavisi- öncesinde yumurtalığın bir kısmının
alınarak dondurulması ve hastanın bütün tedavileri yapıldıktan yıllar
sonra bile- tekrar vücüduna nakledilerek çocuk sahibi olabilme
imkanıdır. Bu teknik ülkemizde-merkezimizde- uygulanabilmektedir. Genel
olarak belirtmek gerekirse annenin gebelik öncesi mevcut olan bazı
hastalıkları hamilelik sürecini ve bebeği, hamilelik de mevcut
hastalığın seyrini tedavisini ve sonucunu etkiler. Bebeğin gelişim
anormallikleri ve hastalıklarının doğum öncesi teşhisi günümüzde oldukça
ileri boyutlara ulaşmıştır. Bunun sonucu kabul edilmesi gereken en son
gelişmelerle de artık anne rahmi içindeki bebeğin tedavisi gündeme
gelmiştir. Ultrasonografi altında izleyerek bebeğin sağlıklı doğmasını
sağlamak için birçok işlem ve operasyon Fetal Tıp Ünitemizde olduğu
gibi ileri merkezlerde yapılabilmektedir. Bu operasyonlar çoğunlukla
bebeğin doğum haftasına gelene kadar organlarıın gelişmeye devam etmesi
amacını taşır. Bu şekilde asıl tedavi veya operasyonla bebeğin sağlıklı
bir yetişkin olmasının yolu açılmış olur. Birkaç örnek verirsek;
bebeğin akciğerinde sıvı toplanması veya kistler akciğerlerin gelişimini
engeller, bunu bir shunt (göğüse konan bir tüp) ile düzeltmek
mümkündür. Aynı operasyon bebeğin idrar yolundaki tıkanıklığı gidermek
için mesaneye yapılabilmektedir. Bu yapılmadığı takdirde sonucu böbrek
ve akciğerlerinin gelişmemesi ve bebeğin kaybedilmesi kesin gibidir.
Diyafram- göğüs ve karnı ayıran perde- kusurlarında karın organları
göğüse geçerek yine yenidoğan bebek için ölümcül durum oluşturur. Bu da
Embryofetoskopi operasyonu ile rahim içine ışıklı tüp ile girilerek
yemek borusuna balon konması aracılığıyla telafi edilebilir.
Anlaşılacağı gibi bu alandaki teknoloji ve imkanlarımız hızla
artmaktadır. Daha önce kesinlikle hayatla bağdaşmayacak bazı hastalıklar
anne karnında tedavi edilebilmekte, kesinlikle hamileliğin "yasak"
olduğu birçok kadın annelik hazzını tadabilmektedir. Mutlu ve sağlıklı
bir gelecek dileğiyle.
0 yorum: