Adet kanaması sorunları

Gecikmeler (seyrek adet görme)

Yıllık görülen adet kanaması sayısının azalmış olması (adet döngülerinin 35 günden daha uzun sürmesi) durumudur.

Üreme çağında adet kanaması gecikmelerine sık rastlanır. Aktif cinsel yaşamı olan ve etkin bir korunma yöntemi kullanmayan kadında görülen adet kanaması gecikmesinin en muhtemel nedeni gebeliktir. İkinci muhtemel neden de herhangi bir şekilde o döngüde yumurtlama olmaması ve bu nedenle "rahim iç tabakasının kanamayla dökülmesinin" gecikmesidir. Düzenli adet kanaması gören bir kadında beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan gecikmenin nedeni stres, mevsimsel değişiklikler, mekan değişiklikleri olabilir. Bir kadında senede bir kez adet kanaması gecikmesi olması ileri inceleme gerektiren bir durum değildir. Ancak adet kanaması gecikmesi senede bir kezden daha sık oluyorsa, yani kadın seyrek adet kanaması görüyorsa veya uzun süreli kanama göremiyorsa hormonal tetkik yapılarak durumun açıklığa kavuşturulması ve tedavi edilmesi kadının genel sağlığı açısından çok önemlidir.

Özellikle kilolu olan, gecikmelerle birlikte tüylenme, sivilcelenme gibi belirtiler yaşayan kadınlarda polikistik over adı verilen hormonal dengesizlik sözkonusu olabilir. Bu, mutlaka tedavi edilmesi gereken önemli bir durumdur.

Adet kanaması gecikmesinin veya uzun süreli kanama görememenin diğer önemli nedenleri arasında aylık veya üç aylık "korunma iğneleri"'nin, kola uygulanan "korunma çubuklarının", ender durumlarda doğum kontrol haplarının içinde bulunan hormonların yan etkileri sayılabilir.

Sık (erken) adet görme

Yıllık görülen adet kanaması sayısının artmış olması (adet döngülerinin 21 günden daha kısa sürmesi) durumudur.

Adet kanamalarının sürekli olarak erken görülmesinin en muhtemel nedeni hormonal dengesizliktir. Ancak düzenli aralıklarla adet kanaması görmeye alışmış bir kadının beklenmedik bir şekilde "erken" kanama görmesi durumunda bu kanamanın aslında adet kanaması değil bir ara kanama olabileceği her zaman gözönünde bulundurulur ve tanıya yönelik incelemeler bu ihtimale göre şekillendirilir.

Aşırı Kanamalı veya Uzun Süreli Adet Görme

Bir döngüde görülen kanama miktarının veya gününün artması durumudur.

Normal şartlarda devam eden adet kanamasının en azda tutulmasında rahim kaslarının kasılmasının etkinliği çok önemlidir. Bunun yanında adet döngüsünde yumurtlamanın gerçekleşmesiyle devreye giren progesteron hormonunun uygun seviyelerde kalması da kanamanın kabul edilebilir düzeyde kalmasını sağlar.

Yukarıda anlatılan iki mekanizmadan birindeki bir bozukluk kanamanın normalden fazla olmasını ve uzun sürmesini sağlar: Rahim kaslarının kasılma işlevini bozan miyom veyaadenomiyozis gibi durumlar sıklıkla bu duruma neden olurlar.

Spiral kullanımı rahim içinde yarattığı kitlesel etkiyle rahimin kasılma işlevini bozarak adet kanaması miktarının artmasına neden olabilir. Aylık, üç aylık korunma iğneleri ve kola uygulanan korunma çubukları da kanama miktarını artırabilen diğer nedenler arasında sayılabilir.

Yumurtlama olmadan gerçekleşen adet döngüsü kanamanın gecikmeli bir şekilde ve normalden fazla olarak gerçekleşmesine neden olabilir. Polikistik over adı verilen durumda yumurtlama bozukluğu sürekli bir hal almıştır ve gecikmeler sonrasında aşırı kanama bu durumun sık rastlanan bulgularından biridir.

Farkında olunmayan bir gebeliğin düşükle sonuçlanması da kendini adet gecikmesi sonrasında başlayan yoğun bir kanama şeklinde gösterebileceğinden tanı aşamasında bu durum mutlaka göz önünde bulundurulur.

Rahim iç tabakasında meydana gelen enfeksiyonlar (endometrit) da kanamaların uzun sürmesine ve normalden fazla kan kaybedilmesine neden olabilmektedir.

Ender görülen hastalıklar olmakla beraber kanama-pıhtılaşma sistemini bozan çeşitli kan ve karaciğer hastalıkları da bu tür sorunlara neden olabilirler.

Az Kanamalı veya Kısa Süreli Adet Görme ("hipomenore")

Bir döngüde görülen kanama miktarının veya gününün azalması durumudur.

Adet döneminde görülen kanama miktarı yaşla birlikte azalma eğilimi gösterir. Doğum kontrol hapı kullanımı da adet kanamasını önemli ölçülerde azaltan bir durumdur.

Sorunlu seyreden kürtajlar sonrası oluşan Asherman sendromu rahim iç tabakasında ortaya çıkan yapışıklıklar nedeniyle az adet görülmesine, ileri derecede yapışıklıklar nedeniyle ise hiç adet görülememesine neden olabilir.

Halk arasında "üstüne görme" adı verilen durum, gebelik olmasına karşın, beklenen adet kanaması zamanında genellikle normalden az ve farklı niteliklerde kanama görülmesi durumudur. Bu nedenle kanama miktarının az olması durumunda muhtemel bir gebelik yönünden araştırmalar da mutlaka yapılır.

Ara Kanaması

Olağan kanama günleri dışında kanama görülmesi durumudur.

Üreme çağında nispeten sık görülen bir durumdur. En muhtemel neden rahimağzındaki klamidya adı verilen bakterinin ve diğer bazı etkenlerin yarattığı rahimağzı enfeksiyonları(servisit) ve çeşitli nedenlere bağlı olarak rahim iç tabakasında meydana gelen enfeksiyonlardır (endometrit).

Diğer muhtemel nedenler arasında miyomlar ve rahimağzı ve rahim içi polipler sayılabilir.Spiral kullanımı rahim iç tabakasında yarattığı tahrişle, düşük dozlu doğum kontrol haplarırahim iç tabakasında yarattıkları değişikliklerle, aylık, üç aylık iğneler ve kola uygulanan korunma çubukları da yarattıkları hormonal dengesizliklerle lekelenme tarzında ara kanamalara neden olabilirler.

Rahimağzında kanser öncüsü lezyonlar veya rahimağzı kanseri ve diğer genital kanserler ender görülmelerine karşın ara kanaması şeklinde belirti verebilirler. Bu nedenle ara kanaması ciddiye alınması gereken bir belirtidir.

İlişki Sonrası Kanama

İlişkiden hemen sonra veya ertesi günü beklenmedik bir şekilde kanama görülmesi durumudur.

En muhtemel neden rahimağzında klamidya adı verilen bakterinin ve diğer bazı etkenlerin yarattığı rahimağzı enfeksiyonlarıdır (servisit).

Diğer muhtemel nedenler arasında rahimağzı polipleri sayılabilir.

Bazı durumlarda yeni başlamış ve dışarıya henüz boşalmamış bir adet kanaması kadın tarafından "ilişki sonrası kanama" sanılabilir.

Menopoz döneminde östrojen hormonunun azalması vajina duvarında incelmeye ve kuruluğa neden olur. Bu durum menopoz döneminde ilişki sonrasında görülen kanamanın en muhtemel nedeni olmakla beraber mutlaka jinekolojik inceleme yapılmalıdır.

Rahimağzında kanser öncüsü lezyonlar veya rahimağzı kanseri ilişki sonrası kanama şeklinde belirti verebilirler. Bu nedenle ilişki sonrası kanama da ciddiye alınması gereken bir belirtidir.

Menopoza Geçiş Döneminde Görülen Sorunlar

Üreme çağında adet döngülerinin hemen tümü yumurtlamanın da olmasıyla birlikte düzenli bir şekilde devam eder. Menopoz çağına yaklaşılan dönemde ise yumurtalık içindeki yumurta hücrelerinin sayısının ve "kalitesinin" giderek azalması nedeniyle adet döngülerinde yumurtlama giderek artan bir sıklıkta devre dışı kalır veya yumurtlama olmuş olsa dahi "kalitesinin" düşük olması nedeniyle yumurtlama sonrası üretilen progesteron hormonu seviyesi döngünün düzenli olması için yeterli olmaz. Bu yüzden menopoza geçiş dönemindeadet kanaması gecikmelerine ve adet kanamalarının gecikme sonrasında beklenmedik bir zamanda ortaya çıkmasına ve normalden uzun ve fazla olmasına sık rastlanır. Yine sık aralıklarla adet kanaması görme bu dönemin nispeten sık rastlanan sorunlarından biridir.

Üreme çağındaki kadınlarda görülen düzensiz kanama nedenlerinin tümü bu dönemdeki kadınlarda da söz konusu olabileceğinden düzensiz kanamalar basitçe "menopoza geçişe" bağlanmaz ve komple bir tıbbi değerlendirme yapılması önerilir.

Tedavi saptanan bozukluğun giderilmesine yönelik planlanır.